دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری و مدیریت با عنوان
طراحی سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) برای محاسبه بهای تمام شده آموزش دانشجویان گروه پزشکی
(مطالعه موردی: دانشگاههای علوم پزشکی شیراز، فسا و یزد)
1-1-مقدمه
با توجه به اهمیت دسترسی به اطلاعات صحیح در تصمیم گیرهای مدیران و توسعه تكنولوژیهای پیشرفته در ابعاد مختلف توام با افزایش پیچیدگی و تنوع فعالیتها، درك این تغییرات و سنجش تاثیرات آن بر هزینه های سازمانی اهمیت زیادی دارد. اهمیت این امر برای واحدهای خدماتی و خصوصا آموزشی با توجه به اینكه درجه تنوع و تغییرات در آنها، نسبت به فعالیتهای تولیدی بیشتر است، مضاعف می باشد. بدیهی است كه شناخت این فعالیتها و سنجش تاثیرات آن بر بهای تمام شده خدمات، مستلزم طراحی یك سیستم مناسب و کارآ هزینه یابی است تا قادر به شناخت تنوع وپیچیدگی فعالیتها و در نظر گرفتن آن بر هزینه های ارائه خدمات باشد. در بخش آموزش عالی کشور و خصوصا دانشگاههای علوم پزشکی تا بحال هیچگونه اقدامات عملی و یا حتی مطالعات نظری در رابطه با شناسایی هزینه ها و محاسبه بهای تمام شده خدمات فعالیتهای آموزشی، انجام نشده است و با توجه به اهمیتی که اطلاعات مالی و بهای تمام شده بر تصمیم گیری های مدیریت از ابعاد مختلف خواهد داشت، لزوم مطالعه و ارائه روشهای عملی و کاربردی در این زمینه بسیار ضروری می باشد.
در این بخش علیرغم سایر بخشهای اقتصادی مانند بخش صنعت و یا بعضی از بخشهای خدماتی حتی از سیستمهای سنتی جهت هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده استفاده نگردیده است. بنابراین لزوم مطالعه و بررسی سیستمهای مختلف در این زمینه و استفاده از سیستمهای نوین هزینه یابی كه در سطح دنیا معمول می باشد، بعنوان یك ضرورت اساسی مطرح است و باید به آن توجه ویژه ای گردد. یكی از سیستمهای نوین هزینه یابی كه كاربردهای گوناگون آن در فعالیتهای خدماتی و بخش آموزش روز به روز در حال گسترش است، سیستم “هزینه یابی برمبنا ی فعالیت“ یا اصطلاحا سیستم ABC"1 است.
این سیستم با بكارگیری روشهای مناسب، اثرات حاصل از تغییرات فعالیتها، پیچیدگی، تنوع و ویژگیهای خاص هر فعالیت را در محاسبه هزینه ها بهای تمام شده آن منظور می كند. یكی از ویژگیهای این سیستم كه آن را از سایر سیستم ها متمایزمی كند، توانایی شناسایی دقیق هزینه ها و ارائه اطلاعات غیر مالی جهت بهبود عملكرد وافزایش كارآیی فعالیتها می باشد و تا حد ممكن با بكارگیری روشهای مناسب این اثرات را بطور كمّی جذب محاسبه بهای تمام شده خدمات و محصولات می كند. با توجه به اینکه عمده عناصر و منابع مورد استفاده در بخش آموزش، فعالیتهای نیروی انسانی می باشد، استفاده از این سیستم بدلیل قابلیتها و تواناییهای آن بسیار مفید می باشد.
کلمات کلیدی:
سیستمهای نوین هزینه یابی
هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC)
شناسایی دقیق هزینه ها و ارائه اطلاعات غیر مالی
کاربرد هزینه یابی بر مبنای فعالیت در بخش آموزش
1-2-بیان مسأله
1-2-1- تعریف مشكل
با توجه به ماهیت خدمات و خروجیهای بخش آموزش و غیر قابل ملموس بودن فعالیتهای آن نسبت به سایر بخشها، اهمیت هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده خدمات در این بخش تابحال چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در کشور ما نیز با توجه به غیر انتفاعی بودن خدمات این بخش و حاکم بودن سیستم دولتی در بخش آموزش، استفاده از روشهای هزینه یابی و بهای تمام شده برای آگاهی از چگونگی و نحوه عملكرد دانشگاهها به عنوان یك موضوع مهم تلقی نگردیده است، حتی چارچوب سیستم حسابداری این بخش نیز اطلاعات کافی و مناسب را برای مدیران از ابعاد مختلف فراهم نمی کند، بلكه این سیستم صرفاً نشان دهنده مصرف منابع مالی بر اساس ردیفهای بودجه ای است که باید در برنامه تخصیص داده شده، هزینه گردد.
مونین(Moonen,1997) که در زمینه اثر بخشی سیستمهای هزینه یابی در بخش آموزش عالی تحقیقات وسیعی را انجام داده است برای علت عدم كارآیی اطلاعات تهیه شده توسط سیستمهای هزینه یابی در بخش آموزش عالی، چند دلیل عمده را مطرح می سازد. که عبارت است از:
1-عدم دسترسی به یك سیستم مناسب برای جمع آوری و شناسایی هزینه های ایجاد شده در سازمان. وی معتقد است که سیستمهای مالی و حسابداری خیلی از موسسات بر اساس روش "حسابداری دوطرفه" بنا شده است که با توجه به بودجه سالیانه تخصیص داده شده، صرفا منابع مالی خود را هزینه می كنند، بنابراین این سیستمها قادر نیستد اطلاعات مورد نیاز سیستم بهای تمام شده را به نحو مناسبی فراهم كنند.
2-دلیل دیگری كه در این زمینه وجود دارد عبارت است از: عدم توافق و تشریك مساعی در بین محققان در رابطه با اینكه كدام یك از هزینه ها باید در حسابهای مالی و حسابداری بخش دولتی ثبت گردند. علاوه بر این بی ثباتی روشهای مختلف حسابداری، اصل افشاء اطلاعات و محرمانه بودن برخی از اطلاعات هزینه ای از عمده مشكلاتی است كه در این زمینه مطرح می باشد. موانع و مشكلات فرهنگی نیز یكی از عوامل عمده ای است كه باعث می گردد اطلاعات مورد نیاز سیستمهای هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده به نحو مناسبی در دسترس مدیران قرار نگیرد.
فهرست مطالب
فصل اول:كلیات تحقیق 3
1-1-مقدمه 3
1-2-بیان مسأله 4
1-2-1- تعریف مشكل 4
1-2-2-اهمیت مشكل 5
1-2-3-نحوه برخورد با مشكل 5
1-2-4-عوارض ناشی از تداوم مشكل 6
1-2-5-معرفی راه حلها و عوامل مؤثر 7
1-2-6-تناقضات موجود در رابطه با طراحی سیستم پیشنهادی 8
1-2-7-فواید ناشی از اجرا و بكارگیری سیستم پیشنهادی 9
1-3-سوالات یا فرضیه های پژوهش 10
1-4-اهداف پژوهش 11
1-5-تعاریف واژه ها 12
1-6- محدودیتهای پژوهش 14
1-8-خلاصه فصل 15
فصل دوم:چارچوب نظری سیستم پیشنهادی و پیشینه تحقیق 17
2-1- چارچوب نظری سیستم پیشنهادی 17
2-1-1-مقدمه 17
2-1-2-مكانیزم عملكرد سیستم ABC 17
شكل شماره(2-1 ) مكانیزم اجرائی سیستم ABC 19
2-1-3-مراحل طراحی و بکارگیری سیستم پیشنهادی در دانشگاههای مورد مطالعه 20
2-2-ادبیات تحقیق 23
2-2-1-مقدمه 23
2-2-2-پیشینه سیستمهای هزینه یابی و بهای تمام شده خدمات در بخش آموزش 24
2-2-3- پیشینه سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت((ABC وكاربردهای آن 25
دانشگاه مانتی توبا (Monitoba University) 35
شبکه آموزشی اُهایو 35
دانشگاه اونز كامیونیتی 36
دانشگاه آكرون 37
دانشگاه كنت استیت 38
دانشگاه اوهایو 38
مدرسه مجازی فلوریدا 38
فصـل سوم: آشنایی با مفاهیم نظری سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت و چگونگی کاربرد آن در بخش آموزش 41
3-1- مقدمه 41
3-2- سیستمهای هزینه یابی سنتی و نارسائیها ی آن 42
از دیدگاه كلی مهمترین دلایل نارسایی، سیستم های سنتی بشرح زیر است: 43
3-3-خصوصیات و تفاوتهای سیستمهای هزینه یابی در بخش آموزش با سایر بخشها 44
3-4- سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت(ABC ) 46
3-4-1-دیدگاههای سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت 47
3-4-1-1- مدل مقدماتی سیستم ABC 47
شكل شماره (3-1 ) مدل دو بعدی سیستم ABC 48
1-اطلاعات درباره فعالیتها 49
2-اطلاعات درباره استفاده كنندگان از خدمات 49
3-4-1-2-2- دیدگاه فرآیندی مدل ABC 50
شكل شماره (3-2) زنجیره فعالیتها در دیدگاه فرآیندی مدل ABC 50
3-4-2- اجزاء تشكل دهنده مدل ABC 51
3-4-2-1-اجزا دیدگاه تخصیص هزینه 51
برای درك بهتر عناصر تشكیل دهنده این دیدگاه و مكانیزم عملكرد آن، به تشریح این عناصر می پردازیم. 51
شكل شماره(3-4) اجزاء تشكیل دهنده دیدگاه دوبعدی سیستم ABC 53
3-4-2-1-1- مكانیزم عملكرد عناصر سیستمABC در دیدگاه تخصیص هزینه 55
3-4-2-2-اجزا دیدگاه فرآیندی مدل ABC 56
3-4-3-طبقه بندی و سلسله مراتب هزینه ها و فعالیتها در سیستم ABC 58
هزینه سطح دانشگاه 60
هزینه های 60
سطح واحد 60
هزینه سطح گروه آموزشی 60
هزینه سطح دانشکده 60
مركز فعالیت واحد آموزش 60
هزینه های ثبت نام و پذیرش دانشجویان 60
هزینه های اینترنت و کامپیوتر 60
هزینه های فوق برنامه 60
هزینه های حسابداری دانشکده 60
هزینه های امور نقلیه 60
مركز فعالیت انبار 60
مركز فعالیت دایره حسابداری 60
هزینه های معاونت دانشجویی 60
هزینه های امور اداری و مالی دانشگاه 60
طبقه بندی سطح فعالیتها 61
3-4-4-مراحل طراحی مدل و بکارگیری سیستم ABC 62
3-4-4-5- تعریف و شناسایی محرك منابع 66
3-4-4-6- عملیات هزینه یابی در مراکز فعالیت 66
3-4-4-9- محاسبه بهای تمام شده هدف هزینه 68
3-5-خلاصه فصل 68
فصل چهارم:طراحی عملی سیستم پیشنهادی برای محاسبه بهای تمام شده رشته های گروه پزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی مورد بررسی 69
4-1-مقدمه 69
4-2-بررسی ساختار و سیستم موجود دانشگاههای علوم پزشکی جهت عملیات هزینه یابی و محاسبه بهای تمام شده آموزش 69
4-2-1-حوزه ریاست 71
4-2-2-معاونت آموزشی 72
4-2-2-1-واحد تحصیلات تکمیلی 73
4-2-2-2-اداره خدمات آموزشی 74
4-2-2-3-مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی 75
4-2-2-3-مرکز آموزش مهارتهای بالینی 76
4-2-3-5-واحد تغذیه 79
4-2-3-6-اداره رفاه دانشجویی 79
4-2-3-7-واحد تدارکات دانشجویی 80
4-2-3-9-دفتر معاونت دانشجویی 82
4-2-3-11-اداره دانشجویان شاهد و ایثارگر 82
4-2-4-معاونت پشتیبانی 83
4-2-4-3-مدیریت فنی نظارت و طرحهای عمرانی 86
4-4-1-تعریف و شناسایی مراکز فعالیت در سطح دانشکده ها 94
4-4-2-شناسایی و طبقه بندی هزینه ها در مراکز فعالیت دانشکده ها 98
4-4-7-مقایسه هزینه های مورد استفاده در محاسبه بهای تمام شده با بودجه های تخصیصی و تراز عملیات در دانشگاههای مورد بررسی 156
4-5-خلاصه فصل 159
تحقیقات مرتبط با محاسبه بها تمام شده آموزش دانشجویان با سیستم ABC :
قیمت: 42٬000 تومان
قیمت: 48٬000 تومان
قیمت: 95٬000 تومان